"ΒΑΛΜΑΣ" - ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ

Ο ΤΡΑΝΟΣ ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ
Μια από τις μεγαλύτερες εορτές του χριστιανικού κόσμου είναι αυτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τον Δεκαπενταύγουστο. Είναι η εορτή της Μεγάλης Παναγίας (βλαχ. Στα-Μαρίι ατσιά μάρι), την οποία όλοι οι Βλάχοι τιμούν με ιδιαίτερη ευλάβεια. Κατά την εορτή αυτή της Θεομήτορος το πανηγύρι κρατά δυο μέρες σε όλα τα βλαχοχώρια...

"ΒΕΓΓΕΡΑ"

Η κοινωνική αυτή εκδήλωση συνδέεται περισσότερο με τις ατέλειωτες ώρες του Χειμώνα των περασμένων χρόνων, όπου οι Καστοριανοί διοργάνωναν οικογενειακές συγκεντρώσεις στις μεγάλες σάλες και τα δοξάτα των σπιτιών τους, προσκαλώντας συγγενικά και φιλικά πρόσωπα...

"ΓΚΑΛΙΑΤΑ" - ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ

Η Γκαλιάτα, γνωστό και ως Κλήδωνας σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, είναι ένα ακόμα έθιμο της το σαββατοκύριακο του Γενεθλίου του Ιωάννη του Προδρόμου στις 23 με 24 Ιουνίου. Οι κοπέλες της Κλεισούρας, μάζευαν λουλούδια και στόλιζαν ένα γκιούμι το οποίο γέμιζαν με νερό από τις τρεις κρήνες της πόλης, τη Φαντάνα ντι Σούπρου, τη Μπουχουρήτου και τη Ρούγκο. Αφού γέμιζαν το γκιούμι με νερό από την τελευταία κρήνη, οι κοπέλες, που σήμερα φορούν τις παραδοσιακές στολές τους, χόρευαν παραδοσιακούς βλάχικους χορούς.

"ΓΚΑΛΙΩ"

Κείμενο του Αποστόλου Δ. Σαχίνη

«Γκάλιω» ονομαζόταν στην προπολεμική Καστοριά η καλιακούδα που εξημερωνόταν και γινόταν ο αγαπημένος σύντροφος των μικρών παιδιών. Την φορούσαν σκουλαρίκια, την έτρεφαν με ψυχιά ψωμιού και με κεράσια και αυτή τα ακολουθούσεκι όταν άκουγε την πρόσκλησή τους «άι –άι»  πετούσε και πατούσε στον ώμο τους. Η παράδοση της συνήθειας αυτής είχε ευρύ χαρακτήρα. Ακόμη και ενήλικοι ψυχαγωγούνταν με την «γκάλιω» τους...

"ΚΑΘΕΡΤΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ" - ΑΡΓΟΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟ

Αργά τη νύχτα της Παλιαπούλιας, όταν η φωτιά χαμηλώνει, οι νέοι πηδούν από πάνω τρεις φορές, για να φύγουν οι ψύλλοι, έλεγαν παλιά. Αλλά απ΄ τα σκώμματα και τα χωρατά που ξεστομίζουν οι γύρω καταλαβαίνεις ότι εννοούν τους ερωτικούς πειρασμούς. Χορεύουν πάνω από τη φωτιά για να καθαρθούν από τους πειρασμούς και καθαροί πια να ετοιμαστούν για τη περίοδο της νηστείας.
Και μια πιο λόγια ερμηνεία λέει ότι τα λεύτερα αγόρια πηδούν τρεις φορές πάνω από τη φωτιά και σιγοφωνάζουν το όνομα του κοριτσιού που αγαπάνε κρυφά.

e-istoria.com

"ΚΛΗΔΟΝΑΣ" - ΚΑΣΤΟΡΙΑ

"ΚΟΛΕΝΤΕΣ" - ΚΟΡΗΣΟΣ

Το πρωί της παραμονής των Χριστουγέννων, οι κάτοικοι της Κορησού και της Λιθιάς, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ανάβουν μεγάλες φωτιές για να ζεστάνουν τον Χριστό που γεννιέται

"ΚΟΥΛΙΝΤΙ"

Την παραμονή των Χριστουγέννων οι γυναίκες έπλαθαν αλμυρά κουλούρια με γάλα και σόδα τα οποία ονόμαζαν «κουλίντι», γι’ αυτό και την παραμονή των Χριστουγέννων τη λένε «τζούα ντι κουλίντι»...

"ΛΑΖΑΡΙΝΕΣ" - ΚΟΡΗΣΟΣ

ΛΑΖΑΡΙΝΕΣ. Το έθιμο αυτό αναβιώνει κάθε χρόνο στην κορησό Καστοριάς την Κυριακή των Βαΐων. Παρέες αποτελούμενες από κορίτσια, ντυμένες νύφες και παράνυφες, ξεκινούν από τις γειτονιές τους και φθάνουν στο ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου. Εκεί γυρίζουν τρεις φορές τον ναό,και στην συνεχεία τραγουδούν και χορεύουν, το εθιμο αυτό αναβιώνει πολλά χρονια στην κορησό. Με τις εκδηλώσεις αυτές καλωσορίζουν την Άνοιξη.

"ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ" - ΚΑΣΤΑΝΟΦΥΤΟ

Στο Καστανόφυτο Καστοριάς, τα παιδιά του χωριού, παίρνουν από την εκκλησία το χελιδόνι, (ξύλινο ομοίωμα περιστεριού) το κρατούν με ένα ξύλο ψηλά, το στολίζουν με λουλούδια και το περιφέρουν στα σπίτια. Κατά την περιφορά μαζεύουν δώρα, αυγά κόκκινα κ.α.

"ΜΠΙΣΝΑΚΟΥ" - ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ

Το Μπισνακού είναι ένα καλοκαιρινό έθιμο που δεν διατηρείται σήμερα. Ανήμερα της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στις 6 Αυγούστου, νιόπαντρες και ανύπαντρες κοπέλες, πήγαιναν στην τοποθεσία Μπιλιάνη και χόρευαν με τους γονείς και τις πεθερές τους

"ΜΠΟΥΜΠΟΥΝΕΣ" ΚΑΙ "ΧΑΣΚΑΡΗΣ"

Στην Καστοριά, την τελευταία Κυριακή της Απόκριας, οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές, τις "Μπουμπούνες", και γύρω τους στήνεται χορός με τη συνοδεία παραδοσιακών τοπικών σχημάτων. Στο τέλος, οι πιο τολμηροί πηδάνε πάνω από τη θράκα. Έθιμο της ίδιας βραδιάς είναι και ο "χάσκαρης".
Στην άκρη ενός πλάστη δένεται μία κλωστή και στην άκρη της κλωστής ένα βρασμένο αβγό. Ο αρχηγός της οικογένειας κρατά τον πλάστη και τον κατευθύνει στα στόματα των μελών, οι οποίοι προσπαθούν να το "χάψουν".

"ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΡΑΙΟΙ" ΣΤΟ ΕΠΤΑΧΩΡΙ

Οι 'Μπουρμπουραίοι', μασκαράδες,την Πρωτοχρονιά

"ΠΑΛΙΑΠΟΥΛΙΕΣ" - ΑΡΓΟΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟ

Οι «Παλιαπούλιες»
Λαμβάνουν χώρα την Κυριακή της μεγάλης Αποκριάς, όπου κάθε γειτονιά της πόλης αλλά και των περισσοτέρων οικισμών συμμετέχει με τη δική της παλιαπούλια. Στο έθιμο αυτό παρέες από κάθε γειτονιά μαζεύουν λεπτά ξύλα (τσάκνα), τα στήνουν σε μεγάλους σωρούς και...

"ΠΑΤΕΡΙΤΣΑ" - ΑΡΓΟΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟ

Το πρώτο καρναβάλι της χρονιάς είναι στο Άργος Ορεστικό Καστοριάς και διαρκεί δύο ημέρες. Ανήμερα της Πρωτοχρονιάς το μεσημέρι γίνεται η παρέλαση του καρναβαλιού με κυρίαρχο στοιχείο την πολιτική και κοινωνική σάτιρα. Στην παρέλαση παρουσιάζονται αναπαραστάσεις τοπικών κοινωνικών φαινόμενων, διακωμωδείται το έργο και η παρουσία των τοπικών πολιτικών αρχόντων της περιοχής, ενώ δεν ξεφεύγουν...

"ΡΑΓΚΟΥΤΣΑΡΙΑ"

Το κέφι και το ξεφάντωμα του καστοριανού καρναβαλιού είναι πλέον γνωστά σε όλους. Τα Ραγκουτσάρια, όπως ονομάζονται τα καρναβάλια, γίνονται από τις 6 μέχρι τις 8 Ιανουαρίου και είναι η κορύφωση των εορτών του Δωδεκαημέρου...

"ΡΑΚΟΧΑΡΑ"

Η ρακή είναι ένα ποτό που παρασκευάζεται από το απόσταγμα των βρασμένων στέμφυλων (τσίπουρων) σε ειδικό καζάνι (: λέβητας, άμβυξ, λαμπίκος). Το καζάνι αυτό είναι στερεωμένο επάνω σε μια μεγάλη πυροστιά, που βρίσκεται σε «χαγιάτι» (: βασικό βοηθητικό κτίσμα στην εξωτερική αυλή του καστοριανού σπιτιού, ισόγειο ή και με πατάρι). Με την επανάληψη του αποστάγματος γίνεται το λαμπικάρισμα της «μεταβγαλμένης ρακής», δυνάμεως πολλών γράδων...

"ΡΕΒΥΘΕΝΙΟ ΨΩΜΙ"

"Ρεβυθένιο ψωμί" της Καστοριάς.

Οι χρυσοχέρες νοικοκυρές τής πόλης  Καστοριάς και των χωριών τής περιοχής της ζυμώνουν και ψήνουν κάθε χρόνο κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα το λεγόμενο «ρεβιθένιο ψωμί». Το εν λόγω μυρωδάτο και πεντανόστιμο ψωμί παρασκευάζεται κατά την ακόλουθη χρονοβόρα και σχετικώς επίπονη διαδικασία:

Μεγάλη Τρίτη: Οι νοικοκυρές παίρνουν μία κατσαρόλα, την τρίβουν εσωτερικά με...

Περισσότερα

"ΡΟΔΑΝΗ"

Πρόκειται για μια ξύλινη χειροκίνητη κούνια με δύο ή τέσσερα καθίσματα που ανεβοκατεβαίνουν με τη βοήθεια ενός ατόμου. Η προέλευση της Ροδάνης είναι πανάρχαια - οι κούνιες ήταν τελετουργικά στοιχεία της δεύτερης μέρας των Ανθεστηρίων...

"ΣΟΥΡΒΑ ή ΚΟΡΗΣΣΙΩΤΙΚΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ" - ΚΟΡΗΣΣΟΣ

Τις πρώτες μέρες μετά την Πρωτοχρονιά

"ΤΡΙΟΗΜΕΡΙΤΙΣΣΕΣ" - ΚΑΣΤΟΡΙΑ

Από την Καθαρή Δευτέρα αρχίζει ή Μεγάλη Σαρακοστή που διαρκεί σαράντα μέρες. Ας την καλωσορίσουμε:

 Καλώς την τη Σαρακοστή

 με σκόρδα και κρεμμύδια,

 καλώς να ’ρθούν τα ξώλαμπρα

Περισσότερα

"ΧΑΣΚΑ-ΧΑΣΚΑΡΙ" - ΑΡΓΟΣ ΟΡΕΣΤΙΚΟ

Το βράδυ,την Κυριακή της μεγάλης Αποκριάς, είτε στα σπίτια είτε γύρω από τις φωτιές, τελείται κι άλλο ένα έθιμο της Αποκριάς, συμβολικό, το «χάσκα» ή «χάσκαρι», από το ρήμα χάσκω. Στον ξύλινο κλώστη–πλάστη της πίτας δένουν με μια κλωστή ένα βρασμένο αυγό. Αραδιάζονται όλοι και δοκιμάζουν να το χάψουν, καθώς περνάει αιωρούμενο από μπροστά τους. Εξάλλου είναι διασκεδαστικό το θέαμα, να κυνηγά κανείς με ανοιχτό το στόμα ένα αβγό, που κινείται κρεμασμένο.